Nu we hebben vastgesteld dat het universum een begin heeft gehad, moeten we analyseren wat dit begin heeft veroorzaakt. In deze stap verwerpen we foutieve alternatieve verklaringen die mensen gebruiken om het bestaan van een Eerste Oorzaak te vermijden.
De Islamitische theologen van ʿIlm al-Kalām hebben uitgebreid gediscussieerd over deze alternatieven en toonden hun onhoudbaarheid aan op basis van logische en rationele argumentatie.
De vier belangrijkste foutieve alternatieven zijn:
- Oneindige regressie (تَسَلْسُلٌ لَا نِهَايَةَ لَهُ)
- Cirkeloorzaak (الدَّوْرُ)
- Spontaan ontstaan zonder oorzaak (الطَّفْرَةُ مِنْ غَيْرِ سَبَبٍ)
- Het universum heeft altijd bestaan (أَزَلِيَّةُ الْكَوْنِ)
Laten we deze stap voor stap analyseren.
① Oneindige Regressie (تَسَلْسُلٌ لَا نِهَايَةَ لَهُ) – Oneindige Keten van Oorzaken is Onmogelijk
Dit argument beweert dat er een oneindige reeks van oorzaken kan zijn zonder een eerste oorzaak. Dit noemen we tasalsul (التَّسَلْسُلُ).
📌 Waarom is dit onmogelijk?
- Als er geen beginpunt is, dan zou de reeks nooit zijn begonnen.
- Maar we zien dat het universum bestaat, dus moet er een beginpunt zijn geweest.
- Een oneindige keten van oorzaken zonder eerste oorzaak zou betekenen dat we nooit in het heden zouden zijn aangekomen.
💡 Illustratie:
- Stel je een rij dominostenen voor die omvallen.
- Als er geen eerste steen is die valt, hoe kan de rest dan omvallen?
- Het is onmogelijk dat een keten geen begin heeft, maar toch bestaat.
➤ Daarom moet er een Eerste Oorzaak zijn die zelf geen begin heeft.
📖 Islamitische Redenering:
Al-Fakhr ad-Dīn ar-Rāzī (الرازي) stelt in zijn werk Al-Muḥaṣṣal dat een oneindige regressie zou leiden tot het onmogelijke:
“لَوْ كَانَتْ الْأَسْبَابُ غَيْرَ مُتَنَاهِيَةٍ، لَمْ يَكُنْ شَيْءٌ مِنْهَا أَوَّلًا، فَكَيْفَ يَحْدُثُ مَا بَعْدَهُ؟”
“Als de oorzaken oneindig zijn, dan zou geen van hen de eerste zijn, dus hoe zou datgene wat volgt ooit kunnen ontstaan?”
👉 Conclusie: Er moet een Eerste Oorzaak zijn die zelf geen begin heeft.
② Cirkeloorzaak (الدَّوْرُ) – Een Gevolg Kan Niet Zijn Eigen Oorzaak Zijn
Sommigen beweren dat het universum in een tijdlus bestaat, waarin een gebeurtenis in de toekomst zijn eigen oorzaak in het verleden is.
📌 Waarom is dit onmogelijk?
- Een gevolg kan niet zijn eigen oorzaak zijn.
- Dit is cirkelredenering (الدَّوْرُ), wat een logische fout is.
- Dit zou betekenen dat iets bestaat voordat het bestaat, wat onmogelijk is.
💡 Illustratie:
- Stel je voor dat een moeder haar eigen dochter is.
- Dit betekent dat de dochter al moest bestaan voordat de moeder bestond.
- Dit is onlogisch, omdat een gevolg nooit vooraf kan gaan aan zijn eigen oorzaak.
📖 Islamitische Redenering:
Imām al-Ghazālī (الغزالي) weerlegt deze gedachte in zijn werk Tahāfut al-Falāsifa:
“الدورُ باطلٌ، فَإِنَّهُ يَقْتَضِي أَنْ يَكُونَ الشَّيْءُ قَبْلَ نَفْسِهِ.”
“Cirkeloorzaak is vals, want het impliceert dat iets vóór zichzelf bestaat.”
👉 Conclusie: Een gevolg kan niet zijn eigen oorzaak zijn.
③ Spontaan Ontstaan Zonder Oorzaak (الطَّفْرَةُ مِنْ غَيْرِ سَبَبٍ)
Sommige atheïsten beweren dat het universum zomaar uit het niets is ontstaan zonder een oorzaak.
📌 Waarom is dit onmogelijk?
- In onze hele waarneming gebeurt niets zonder oorzaak.
- Als dingen zomaar konden ontstaan, waarom zien we dan niet dat auto’s, huizen of mensen spontaan verschijnen?
- Dit druist in tegen alles wat we waarnemen over de realiteit.
💡 Illustratie:
- Stel je een lege kamer voor.
- Als niets een oorzaak nodig heeft, waarom verschijnt er dan niet plotseling een olifant in de kamer?
- Omdat iets niet uit niets kan komen zonder een reden.
📖 Islamitische Redenering:
Ibn Taymiyyah (ابن تيمية) zegt hierover:
“الخُلُوُّ مِنْ السَّبَبِ يَسْتَلْزِمُ أَنْ يَكُونَ الشَّيْءُ مَوْجُودًا وَغَيْرَ مَوْجُودٍ فِي آنٍ وَاحِدٍ، وَهُوَ مُسْتَحِيلٌ.”
“Het ontbreken van een oorzaak zou betekenen dat iets zowel bestaat als niet bestaat op hetzelfde moment, en dat is onmogelijk.”
👉 Conclusie: Iets kan niet uit het niets ontstaan zonder een oorzaak.
④ Het Universum Heeft Altijd Bestaan (أَزَلِيَّةُ الْكَوْنِ)
Sommigen beweren dat het universum eeuwig is en nooit een begin had.
📌 Waarom is dit onmogelijk?
- Alles in het universum verandert.
- Wat verandert kan niet eeuwig zijn, want eeuwigheid betekent dat iets nooit verandert.
- Wetenschappelijke modellen zoals de Big Bang wijzen erop dat het universum een beginpunt had.
💡 Illustratie:
- Een klok die afloopt moet ooit zijn begonnen met aftellen.
- Als het universum oneindig oud was, dan zouden we nooit het huidige moment kunnen bereiken.
📖 Islamitische Redenering:
Imām al-Juwaynī (الجويني) stelt in zijn werk Al-Irshād:
“لوْ كَانَ الْكَوْنُ أَزَلِيًّا، لَمْ يَكُنْ زَمَانُ الْيَوْمِ مُمْكِنًا، فَإِنَّ اللَّا نِهَايَةَ لَا تَنْتَهِي.”
“Als het universum eeuwig was, dan zou het heden nooit bereikt kunnen worden, want oneindigheid eindigt niet.”
👉 Conclusie: Het universum is niet eeuwig en had een begin.
🌟 Samenvatting van het Kalām-argument:
| Foutief Alternatief | Arabisch | Probleem |
|---|---|---|
| Oneindige regressie | تسلسل لا نهاية له | Er moet een eerste oorzaak zijn, anders kan niets bestaan. |
| Cirkeloorzaak | الدور | Een gevolg kan niet zijn eigen oorzaak zijn. |
| Spontaan ontstaan | الطفرة | Iets kan niet zonder reden uit niets verschijnen. |
| Eeuwig universum | أزلية الكون | Wat verandert, kan niet eeuwig zijn. |
🌱 Conclusie: Er Moet Een Eerste Oorzaak Zijn
- Een oneindige keten van oorzaken is onmogelijk.
- Een effect kan niet zijn eigen oorzaak zijn.
- Iets kan niet zonder reden ontstaan.
- Het universum had een beginpunt.
💡 Daarom moet er een Eerste Oorzaak zijn die zelf geen begin heeft.
In de volgende stap zullen we bewijzen dat deze Eerste Oorzaak noodzakelijk moet bestaan en intelligent moet zijn.
وَاللهُ أَعْلَمُ
(En Allah weet het beste.)