يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (183)
سورة البقرة
Interpretatie van de betekenis:
“O zij die geloven, het vasten is verplicht gesteld op jullie zoals het ook verplicht was gesteld op degenen vóór jullie, opdat jullie Taqwaa (godvruchtigheid) mogen verkrijgen.” Soerah al-Baqarah, Vers 183
Verduidelijking van het Vers:
In dit Vers openbaart onze Schepper dat het vasten een zeer verheven vorm van aanbidding is. Vandaar dat deze ook aan de voorgaande volkeren verplicht was gesteld. Het doel van het vasten is het verkrijgen van Taqwaa (godvruchtigheid).
Als we de heilige Quraan lezen dan zien we dat het verkrijgen van Taqwaa een zeer belangrijk doel is en er zijn verschillende manieren om deze te kunnen verkrijgen. Eén van de belangrijkste is middels het op een correcte manier vasten in de heilige maand Ramadaan. Hierbij dienen we de innerlijke aspecten ook in acht te nemen om meer profijt te kunnen krijgen.
Taqwaa houdt in dat men zichzelf afschermt van Allah’s Toorn en bestraffing, door Zijn geboden op te volgen en Zijn verboden te vermijden.
Als we dit Vers aandachtiger bestuderen dan onthult dit Vers aan ons wat de motor en ziel is van Taqwaa. Wat motiveert ons om het verbodene links te laten liggen ondanks diens aantrekkelijkheid en om de verplichtingen na te leven ook al vergt dat soms grote inspanning?
Dat is het besef dat Allah, de Almachtige, ons elk ogenblik ziet en op de hoogte is van al onze daden en gedachten. Hier echt bewust van zijn noemen we Ihsaan of ook wel Muraaqabah. Dit is de ziel van Taqwaa, want wanneer men bewust is van het feit dat Allah, de Almachtige, (omwille van Wie we leven, doen en laten) ziet wat we doen, dan zal men vol motivatie zijn om het verbodene te laten, ook in situaties waar niemand weet dat jij je zo goed houdt aan de regels. En je zult de verplichtingen naleven en goede werken verrichten, ook wanneer niemand er ooit achter komt dat jij al die moeite hebt gedaan. Dit, omdat je weet dat Degene voor wie je dit allemaal doet, jou ziet.
Hierbij dien je dus wel de basis van Iglaas (oprechtheid) te hebben, want als je niet omwille van Allah leeft en handelt, maar bijbedoelingen hebt en bij schepsels status wilt verkrijgen, dan zal jouw besef dat Allah je ziet, niet zoveel effect hebben. Iglaas is dus de eerste basis, en dit houdt in dat je Allah’s Tevredenheid wenst en puur omwille daarvan handelt. Hierna zal het besef van dat Hij jou ziet (dus Ihsaan) je motiveren om het verbodene te vermijden en de verplichtingen te vervullen.
Tijdens het vasten wordt dit aspect van Ihsaan getraind. Ons besef dat Allah ons en onze handelingen ziet is het wat ervoor zorgt dat we tijdens het spoelen van de mond bij het maken van de Wudoe op een snikhete dag niet stiekem een slokje water opdrinken. Dit besef wordt tijdens het vasten gecultiveerd en ontwikkeld. En hoe sterker dit besef wordt des te makkelijker het wordt om een stuk dichter bij de verwezenlijking van Taqwaa te komen. Dit zegenrijke Vers laat ons dus zien dat het vasten helpt aan het verkrijgen van Taqwaa door middel van het trainen van Ihsaan/Muraaqabah.
Bij deze training is het belangrijk dat we ons elke dag dienen te onderwerpen aan zelfevaluatie. Aan het einde van de dag blikken we terug op wat we beter hadden kunnen doen. We gaan daar dan beter op letten en zo blijven we alert en ons verbeteren.
De geliefde Profeet Muhammad (Sallal Laahu ‘alaihi wa sallam) heeft gezegd:
” من صام رمضان إيماناً واحتساباً غفر له ما تقدم من ذنبه “
“Degene die in de Ramadaan met Iemaan en Ihtisaab vast, voor hem zullen zijn voorgaande [kleine] zonden worden vergeven.” [Sahieh al-Bukhari en Sahieh Muslim]
“Ihtisaaban” betekent: “hopend op Allah’s beloning en Tevredenheid”. Maar het kan ook volgens sommige geleerden worden uitgelegd als: “zichzelf onderwerpend aan zelfberechting” (Muhaasabah).
Boodschap voor ons uit het Vers:
Laten we de kansen die deze heilige maand ons geeft met beide handen toegrijpen. Het doel is om Taqwaa te verkrijgen. En om een godvruchtig en godvrezend mens te zijn, is het hebben van Ihsaan (het besef van het feit dat de Schepper ons elk moment ziet) onontbeerlijk.
Houd een lijstje bij van jou verbeterpunten. Waar wil jij aan werken? Wat zou je anders kunnen doen qua gedrag? Wat zijn jouw goede eigenschappen en wat zijn je minder goede eigenschappen die je wilt verbeteren? Schrijf het op en houd daar gedurende de dag rekening mee. Evalueer aan het einde van de dag hoe het is gegaan. Waarom lukte iets niet of ging een bepaalde actie niet goed? Analyseer waaraan het lag, en probeer vol frisse moed en vertrouwend op Allah weer opnieuw, totdat het je wel lukt en je je gedrag verbeterd hebt. Als jij moeite doet en bewust hiermee aan de slag gaat dan zullen van Allah’s kant hulp en overwinning komen. Je zult zelf ook gemotiveerd raken om hiermee door te gaan zodra je ziet dat je bepaalde targets hebt mogen afvinken. Blijf Allah, de Almachtige, altijd om hulp en bijstand smeken, want het is uitsluitend via Zijn Hulp dat men rein en vroom kan worden.
Praktische stappen voor spirituele verbetering
Maak een lijst van verbeterpunten:
Verminder tijd op sociale media en gebruik het voor Quraan-recitaties of islamitische lezingen. Wees bewuster in het uitvoeren van de gebeden, zonder haast.
Oefen dankbaarheid en wees geduldig in moeilijke situaties.
Vermijd nutteloze gesprekken en roddel.
Besteed meer tijd aan het helpen van familie en naasten.
Aan het einde van elke dag: evalueer jezelf en maak een plan voor morgen. Dit is een krachtige manier om Ramadaan niet slechts als een maand van onthouding, maar als een maand van transformatie te gebruiken.
Maak vervolgens een stappenplan van hoe je deze houding makkelijk kunt veranderen, en voer je plan met oprechtheid uit terwijl je ervan bewust bent dat Allah, de Almachtige, jou ziet en dat Hij je een nieuwe kans heeft gegeven.
Stel je voor dat je plots overlijdt. Je wordt begraven. Alles laat je achter, je bezittingen, je werk, je vrienden en familie.
Je bent alleen en wordt geconfronteerd met je daden.
De Dag des Oordeels breekt aan.
De Hel met al zijn verschrikkingen wordt nabij gebracht. Je hoort van overal geween en gejammer, kreten van smart worden geslaakt.
Plots wordt jouw naam omgeroepen.
Wat zou jij op dat moment het allerliefst wensen?
Dat je terug zou kunnen gaan naar je wereldse leven om een herkansing, een tweede kans, al zou het maar voor één dagje zijn.
Stel je nu voor dat je die kans hebt gekregen en zie daar: wanneer je je ogen opent zie je dat het leven dat je ooit had gehad weer terug is, alsof het nooit was weggeweest.
De zon schijnt, mensen zijn aan het werk, het leven van alledag is in volle gang. Alhamdu lilLaah, ik heb nog een kans!
Ik zal er alles aan doen om deze kans niet door mijn vingers te laten glippen, want ik weet nu wat velen die nu druk bezig zijn met de alledaagse bezigheden niet weten:
“Het heden is een laatste kans die we niet nogmaals zullen krijgen.”
– Artikel geschreven door maulana Shaheed